چینی الیگودرز

سنگ چینی یا کریستال

سنگ کریستال یا عامیانه آن سنگ چینی، توده سنگهای آهکی یا دولومیتی هستند که در اثر عوامل درونی، نظیر درجه حرارت و فشار، دوباره متبلور شده اند و از این رو جزء سنگهای دگرگون به شمار می روند.

در واقع سنگ چینی از خانواده سنگهای مرمریت می باشند که در نقاط مختلف از نظر میزان دگرگونی و بعضی ترکیبات شیمیایی متفاوت هستند. سنگ چینی اغلب دارای بلورهای درشت است. این بلورهای درشت وجه تمایز سنگ چینی با سنگهای کربناتی رسوبی است.

گاهی اوقات در مورد سنگ چینی یا سنگ کریستال تصور اشتباهی بوجود می آید که این سنگ از چین وارد شده است. این نوع سنگ محصول معادن خود ایران است که در دسته هایی نظیر سنگ چینی الیگودرز، سنگ کریستال ابری، سنگ سیرجان و … دسته بندی می شوند.

سنگ چینی در دو دهه اخیر در ایران مصطلح شده و احتمالا به آن جهت چینی گفته اند که در ضخامت‌های کم (حدود دو سانتیمتر) در مقابل ضربه صدای چینی می‌دهد. سنگ‌ چینی دارای تنوع رنگ پایینی می‌باشند و معمولاً به رنگ سفید و یا رنگ سفید با هاله یا رگه‌های آبی ، طوسی و زرد می‌باشد.

ویژگی سنگ چینی

سنگ چینی اغلب دارای بلورهای درشت سفید و یا خاکستری روشن تا کرم هستند.

کانی اصلی تسکیل دهنده آنها کلسیت می باشد ولی در برخی از آنها نیز کوارتز وجود دارد که با افزایش آن میزان سختی سنگ زیادتر می شود.

مقاومت خمشی آن بین شش تا پانزده مگاپاسکال و مقاومت کششی آن به طورمتوسط چهار مگاپاسکال است.تخلخل این سنگ بسیار کم و بین ۳ /۰ تا ۲/ ۱ درصد است.

این سنگ ها در سال های گذشته در فضاهای مختلف پروژه های ساختمانی به کار برده می شد اما مدتی است که استفاده از آنها به شدت افزایش یافته است. دلیل آن هم کیفیت قابل قبول ، میزان جذب آب و تخلخل کم و زیبایی می باشد.

استفاده از سنگ چینی برای نما و فضای خارجی کاملا فنی و صحیح می باشد و این سنگ از لحاظ جذب آب و چسبندگی دوغاب بین گرانیت و تراورتن قرار دارد، به این معنی که به اندازه سنگ تراورتن جذب کننده و نه به اندازه گرانیت نچسب است.

این سنگ از قیمت نسبتا بالایی نیز برخوردار است.

سنگ کریستال و سنگ چینی به صورت سنگ اسلب فرآوری و بریده می شوند که امکان استفاده از آنها در فضاهای شیک داخلی را بوجود آورده است.

سنگ چینی توسط دستگاه های برش سنگ نرم بریده می شود و معمولا نیاز به توری و اپوکسی دارد .

موارد کاربرد سنگ چینی

در ایران استفاده از این سنگ از قدیم رایج بوده بخصوص در مناطق گرمسیر بدلیل رنگ روشن آن که نما را از گرما در امان نگه می دارد

به دلیل درخواست زیاد بازار این سنگ نسبت به  سال‌های گذشته میزان استفاده و در نتیجه استخراج معادن این سنگ بیشتر شده است.

در سالهای دور میزان استفاده از سنگ چینی در ساختمان سازی خصوصاً در نما بسیار گسترده بود .

شهرداری‌ها از این سنگ جهت ایجاد مبلمان شهری و کف سازی معابر استفاده نمودند.

سنگ چینی در فضای خارجی

 اگر دقت کرده باشید سنگ چینی نمای اصلی بسیاری از ساختمانهای قدیمی به خصوص در مناطق گرمسیر است.چرا که رنگ روشن آن باعث می شود تا گرمای زیادی جذب نما نشود و ساختمان از گرمای زیاد در امان باشد.مقاومت این سنگ در مقابل هوازدگی خوب و قابل قبول است.

انتخاب این سنگ از یک طرف کمک کرده تا تداعی کننده رنگ سفید یخ باشد .از طرف دیگر مقاومت خوب سنگ امکان داده که از آن در فضای بیرونی استفاده شود . البته برای جلوگیری از  لیزخوردگی روی سنگ را تیشه ای یا سندبلاست می کنند .

حتی کیوبیک آن هم مثل کیوبیک گرانیت و تراورتن مصرف می شود. سنگ چینی به صورت جدول هم می تواند مفید و زیبا باشد.مثلاً استفاده از آن در طرح بازسازی پیاده رو و جوی آب خیابان ولی عصر کاملاً به جا و صحیح است.

در این طرح برای ساخت تمامی جدولها از میدان تجریش تا میدان راه آهن تهران از سنگ چینی لایبید بدون فرآوری استفاده شده که در قسمتهایی از کارها این جدولها تیشه ای شده اند و مختصری هم ابزار خورده اند.در بعضی قسمتهای کف نیز کیوبیک گرانیت و در بعضی قسمتها کیوبیک چینی به کار رفته است.

سنگ چینی در فضای داخلی

استفاده از سنگ پیرو فاکتورهای مختلفی است که یکی از آیتمهای اصلی آن مُد است. در یک کلمه در حال حاضر سنگ چینی برای فضای داخلی مُد است.

فضای داخلی را با طرحهای زیبای بوک مچ و فورمچ به آن جذابیتی که مورد نظر طراح است برساند. دلیل دیگر اینکه این سنگ را کارخانه هایی با کیفیت ساب و برش بالا فرآوری کرده اند.

پدیده رد شدن نور از سنگ، پدیده بسیار جذابی در معماری سنتی و مدرن است هرچند این پدیده مخصوص مرمرهاست اما در بعضی از سنگهای چینی هم وجود دارد و سنگ چینی در این خاصیت تا حدودی با سنگهای مرمر شریک است و یکه تازی سنگ مرمر را تحت تأثیر قرار داده.

انواع سنگ چینی

سنگ کریستال ازنا مشهورترین سنگ چینی یا کریستال ایرانی است که در ابتدا توسط مرحوم حاج قنبر رحیمی معروف به ارباب قنبر به بهره برداری رسید. سنگ چینی ازنا به سنگ چینی ارباب نیز شناخته می شود. سنگ چینی ازنا دارای کیفیتی به مراتب خوبی نسبت به سایر سنگ های کریستال یا چینی دارد.

کریستال الیگودرز ، اردودر ، سیرجان ، بروجرد ، قروه از انواع دیگر سنگهای چینی و کریستال هستند .